Yeraltından Notlar

Yeraltindan Notlar Dostoyevski'nin yeteneginin sonunda olgunlastigi o büyük dönemin girisidir ve onunla birlikte yeni bir sanatsal düzeye ulastigina süphe yoktur. Ilk kez, tümüyle radikal ideoloji çerçevesinde sekillenen bir eylemi harekete geçirir; metnin her özelligi belli fikirlerin kisisel davranistaki sonuçlarini ortaya çikarmaya yarar ve Dostoyevski'nin yarattigi dünya bütünüyle bu amacin bir islevi olarak kavranir. Psikoloji artik kesin olarak ideolojiye tâbi olmustur; Ezilenler ve Asagilananlar'daki gibi, yapinin ahlaki-psikolojik ögeleri ile ideolojik ögeleri arasinda rahatsiz edici bir çekisme yoktur artik.Dostoyevski'nin kendi bakis açisini yakalamak, bu bakis açisi ne kadar degistiyse o kadar yakalamak istiyorsak, o zaman kitabi ilk basta anlami neyse öyle anlamaliyiz - öncelikle, parlak bir Swift hicvi bu, kavrayisinin hassasligi ve bunun icrasinin kisaligi dikkat çekici; ikincisi, Avrupa görgü kuralina göre yasamaya çalisan bir temsili Rus kisiliginin ikilemlerini dramatiklestiriyor. Bölümler arasinda gevsek bir anlati bagi var, ama roman her seyin ötesinde Rus entelijensiyasinin simgesel bir tarihinin iki bölümünü tasvir eden bir tablo.-Joseph Frank-(Tanitim Bülteninden)Ince Kapak: