İslam Düşünce Geleneğinde Şia Mutezile Etkileşimi

S¸erif el-Murtaza^ (436/1044), S¸ii^-I?mamiyye du¨s¸u¨ncesinin 14. asır imamet düşüncesinde do¨nu¨s¸u¨m ve deg?is¸im su¨recinde en o¨nemli katkıyı sag?layan S¸ii^ a^limlerden biri olarak go¨ru¨lmektedir. O, hocası S¸eyh Mu¨fi^d (413/1022-23)’din rasyonel du¨s¸u¨ncesini su¨rdu¨rmu¨s¸ ve onu daha ileri noktalara tas¸ımıs¸tır. Bazı aras¸tırmalar onun, Mu¨fid’ten daha ileri bir du¨zeyde akla o¨nem verdig?i ve Mu’tezile’den etkilendig?i yo¨nu¨nde kanaatler belirtmekle birlikte, bu konuda u¨zerinde mu¨stakil bir c¸alıs¸ma yapıldıg?ına rastlamadık. Bu çalışma onun go¨ru¨s¸lerini kendi eserlerinden tespit ederek Mu’tezile ile kars¸ılas¸tırmak suretiyle bu kanaatleri tahkik etme imka^nı bulacag?ınız bir çalışma. S¸erif el-Murtaza^’nın tek bas¸ına S¸ii^ du¨s¸u¨nceyi tu¨mu¨yle temsil ettig?ini so¨ylemek dog?ru olmaz. Fakat onun S¸ia ic¸indeki yeri ve etkisi dikkate alındıg?ında, go¨ru¨s¸leri u¨zerinde yaptığımız bu c¸alıs¸manın S¸ia-Mu’tezile etkilemişimi konusunda belli o¨lc¸u¨de bir fikir vereceg?ini sanıyoruz.