El Cezeri

Cizreli büyük mucit... Bilgisayarlarin temellerini atan alim, fen ve teknik adami... Robot, saatler, su makineleri, sifreli kilitler, sifreli kasalar, termos, otomatik çocuk oyuncaklari gibi 60 makine mucidi ve dünyanin ilk sibernetik bilginidir. Tam ismi, Cizreli Ebul-iz ya da Avrupa’nin bildigi ismiyle El Cezeri / Al Jazari olan bu mucit, is mühendisi, zanaatkar ve sanatçidir. Matematikçi ve astronom Türk bilgini, bundan 800 küsür yil önce (1136-1206) yillari arasinda yasamistir. 1183 yilinda baslayip 25 yil süren icatlar katologunu o zamanlar resmî dil olan Arapça ile yazmistir. Cizreli, bütün icatlarini Leonardo'dan çok daha önce yapmis ve kitaplastirmistir. En ünlü eseri “Maharetli Mekanik Cihazlarin Bilgisini Içeren Kitap”tir. Bu kitabin üç nüshasi kütüphanelerimizin depolarinda 800 yil saklanmistir. Ancak, geç de olsa Avrupalilar tarafindan yine de bizden önce kesfedilir. Otomatik makineler tarihinde çagin doruguna erismis büyük Mühendis Ibni Razzaz Cesari adiyla saygiyla anilir. Sibernetik alanin en büyük dâhisi kabul edilen; fizikçi, robot ve matriks ustasi bilim insani El Cezeri yine Cizre’de ölmüstür.