Büyük Türk

Osmanli hanedani birçok büyük komutan çikarmistir, ancak Fatih Sultan Mehmed kadar bilime, felsefeye, tartismaya ve sanata önem veren ikinci bir hükümdar çikaramamistir. Fatih, hem karakteri, hem de icraati açisindan Osmanli padisahlari arasinda istisnai bir hükümdardir. Fatih Sultan Mehmed zamaninda Bogazlar’da, Osmanli hâkimiyeti kurulmus, Balkanlar’da sinirlar Tuna’ya kadar genisletilmis ve buralardaki topraklar emniyet altina alinmistir. Anadolu ve Rumeli’deki Osmanli topraklari da birlestirilmistir. Uzun Hasan tehlikesinin ortadan kaldirilmasi, hem Osmanlilarin Timur’dan itibaren içine girdigi dogudan gelecek tehlike sendromundan kurtulmalarini, hem de beyliklerin ondan alacagi destegi önleyerek, Anadolu topraklarinda hâkimiyetin tesis edilmesini saglamistir. Kirim’in ve Karadeniz kiyilarinin Osmanli Imparatorlugu’na dâhil edilmesi ile birlikte Karadeniz’de belirli bir üstünlük kurulmustur. Fatih’in en önemli icraatindan birisi de Istanbul’un yeniden imar ve insasidir. Bu, Istanbul’un fethi kadar önemlidir. Sehirden kaçan Rumlar geri getirilmeye çalisilmis, Ermeni patrikligi Istanbul’a tasinmis, Anadolu’nun çesitli bölgelerinden Türkler getirilerek, Istanbul’a iskân edilmistir. Nüfus yönünden büyütülmeye çalisilan sehir, Fatih’in tesvikleri ile vezirleri tarafindan birçok eserle süslenmistir. Kapaliçarsi’nin insaati ile Istanbul, hâlâ önemini koruyan bir ticaret merkezine kavusmustur. Osmanli devlet teskilati ana yapisina bu dönemde kavusmustur. Bürokrasiden saray teskilatina, oradan askeri örgütlenmeye kadar birçok düzenleme bu dönemde yapilmistir. Onun hükümdarlik dönemi tarihçilikten edebiyata, mimariden medrese egitimine, bürokrasiden saray idaresine kadar birçok alanda klasiklesmenin baslangicidir. (Tanitim Bülteninden)