Allah Adamları ve Kutuplar

Ibnü’l-Arabî’nin bütün eserleri gibi Fütûhât-i Mekkiyye’ de soyut kavramlar ekseninde kurulmus ve bir imkân veya ihtimalden söz eden bir kitap degildir. Fütûhât-i Mekkiyye bir rical kitabidir. Ibnü’l-Arabî eserinde her neyden söz ediyorsa gerçeklesmis bir seyden söz ediyordur. Her makam ulasilmis makamdir, her hal yasanmis haldir ve her mertebe ulasilmis mertebedir. Makamlar ve haller sahipleriyle kaimdir ve ortada bosluk söz konusu degildir. Her makamin sahibi bir ‘adam’ vardir ve makam o adamla bilinir. Tasavvufu diger nazari geleneklerden ayristiran en önemli hususlardan birisi haller-makamlar ile rical arasinda kurdugu bu zorunlu bagdir. Fütûhât’i bir rical kitabi olarak okumamiz Ibnü’l-Arabî’nin maksadiyla uyumlu bir okuma olarak kabul edilebilir. Ibnü’l-Arabî için ‘âlemde bosluk yoktur’ demek, sahipsiz makam ve hâl yoktur demektir. Fütûhât-i Mekkiyye’nin ikinci cildinde 30–40. Bölümler ve 18–21. Kisimlara tekabül eden Allah Adamlari ve Kutuplar adli kitapta Ibnü’l- Arabî velilerin siniflarindan bu çerçevede söz eder.