İttihat ve Terakki'nin İttihad ı İslam Siyaseti Çerçevesinde İttihatçı Senusi İlişkileri 1908 1918

Nevzat Artuç, elinizdeki bu eserde, bugüne kadar üzerinde çalismayi bir tarafa birakin, yan yana getirilmesi bile kabul görmeyen Ittihatçi-Ittihad-i Islâm iliskisini büyük bir cesaretle ele aliyor. Ittihatçi-Senûsî iliskilerinin ve Osmanli Devleti’nin Trablusgarp politikalarinin Mesrutiyet kahramani Enver Bey’in etrafinda sekillendigini, Ittihatçilarin, 1911’de baslayan Trablusgarp Savasi’nda destansi bir mücadele sergilediklerini, Balkan Savaslari nedeniyle bir kisim Ittihatçinin Istanbul’a dönmüs olmasina ragmen Trablusgarp’taki mücadelenin 1918 sonlarina kadar devam ettirildigini, böylece Trablusgarp halkina vatanseverlik ve direnis ruhu asiladiklarini hiçbir tartismaya mahal birakmayacak sekilde ortaya koyuyor. Nitekim Trablusgarp’ta Italyan isgaline karsi ileriki yillarda Ömer Muhtar ve arkadaslari tarafindan baslatilacak olan mücadelede Ittihatçilarin bölge halkina ögretmis oldugu direnis ruhu etkili olacaktir. Artuç, ayni zamanda, Ittihatçilarin Trablusgarp’i devletin sirtinda bir yük olarak gördügü, bu nedenle Italyanlar tarafindan isgal edilmesine sessiz kaldiklari iddialarini da tamamen çürütüyor. Ittihatçilarin Islâmcilik siyasetinin derinligini göstermesi açisindan bir baslangiç olan bu eserin, ileride yapilacak yeni arastirmalara da örnek teskil edecegini ümit ediyoruz.